Stanowisko KR PZD ws. komunalizacji i nacjonalizacji majątku PZD w projekcie ustawy PO o ogrodach działkowych

STANOWISKO Krajowej Rady Polskiego Związku Działkowców z dnia 27 czerwca 2013 roku  w sprawie komunalizacji i nacjonalizacji majątku PZD w projekcie ustawy PO o ogrodach działkowych

Projekt ustawy PO o ogrodach działkowych zakłada likwidację Związku, a co za tym idzie wszystkich struktur organizacyjnych PZD. Wraz z likwidacją, Związek utraci prawo użytkowania, użytkowania wieczystego oraz własności do ponad 43 tys. ha gruntów ROD. Przestanie być również właścicielem infrastruktury ogrodowej, z której obecnie nieodpłatnie korzystają całe rodziny działkowe. Praktycznie w jednym momencie PZD straci wszystko, co przez lata wypracował i w co zainwestował bardzo duże środki. Bez znaczenia pozostaje fakt, że wszystkie te grunty Związek przyjął w dobrej wierze, a infrastrukturę wybudował zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi. Mimo, że zawsze działał z poszanowaniem prawa ma teraz zostać potraktowany jak przestępca, którego działalność należy zdelegalizować i orzec przepadek rzeczy na rzecz Skarbu Państwa oraz gminy. Bez znaczenia pozostaje również fakt, że budowa mienia ogrodowego została sfinansowana ze środków działkowców.

W zależności od właściciela gruntu infrastruktura ogrodowa stanie się własnością Skarbu Państwa bądź gminy. Związane jest to z rzymską zasadą prawną superficies solo cedit (wszystko co na powierzchni stanowi własność właściciela gruntu) i wynika z art. 48 i 191 Kodeksu cywilnego. Potwierdza to projekt ustawy PO, który w art. 42 ust. 4 zakłada komunalizację i nacjonalizację prywatnego mienia. W szczególności chodzi tu o te składniki mienia PZD, które znajdują się w granicach ogrodu działkowego, stanowią własność działkowców, a także są niezbędne do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania ogrodu działkowego i są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby będące członkami PZD lub stanowią odrębną ich własność. Natomiast obecnie obowiązująca ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych, jak i projekt obywatelski ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych, zawierają wyjątek od tej zasady, z którego wynika, iż wszelkie składniki majątkowe znajdujące się na terenie ROD stanowią odpowiednio własność działkowców lub Związku.

Co się tyczy projektu PO, zakłada on, że własność członków PZD, domy działkowca, ogrodzenia, sieci, studnie i pozostała infrastruktura ogrodowa przestaną być własnością PZD, a także ogółu działkowców. Ich dysponentem stanie się właściciel gruntu, od którego będzie ostatecznie zależało, na jakich warunkach infrastruktura ta będzie udostępniana użytkownikom działek. Na pewno będzie to odbywało się odpłatnie. Nie należy spodziewać się, że w tej sytuacji właściciel gruntu zachowa się jak filantrop i odstąpi od pobierania od działkowców dodatkowych pieniędzy. Co więcej, na każdą przyszłą inwestycję przeprowadzaną w ogrodzie będzie wymagana zgoda właściciela gruntu. Nie dość, że taka infrastruktura ogrodowa automatycznie stanie się własnością gminy bądź Skarbu Państwa, to działkowcy będą musieli jeszcze prosić się o zgodę na jej wybudowanie bądź modernizację. W takiej sytuacji nasuwa się wątpliwość, czy ktoś będzie chciał inwestować w infrastrukturę, która nigdy nie będzie jego własnością.

W związku z art. 42 projektu ustawy PO o ogrodach działkowych, który zakłada likwidację Związku oraz komunalizację i nacjonalizację majątku PZD, Krajowa Rada PZD zbadała, jakim majątkiem dysponuje Związek i ustaliła skutki projektu PO ustawy o ogrodach działkowych.

W badaniu wzięło udział 4866 ROD o pow. 42 011,66 ha i liczbie działek 960 600, co stanowi 98,72% wszystkich ROD, 96,91% pow. wszystkich ROD i 99,51 % wszystkich działek w ROD. Badaniem nie objęto tylko ogrodów, będących w trakcie likwidacji.

Nie budzi żadnych wątpliwości, że celem projektu ustawy PO o ogrodach działkowych jest odebranie działkowcom infrastruktury, która została zrealizowana z ich środków własnych, przy znacznym zaangażowaniu czasu i pracy. Chce się pozbawić PZD i działkowców wypracowanego przez lata majątku. Nie miejmy złudzeń, że infrastruktura ogrodowa stanowi łakomy kąsek dla gmin czy Skarbu Państwa. Po wejściu w życie projektu ustawy PO nikogo nie powinno zdziwić, kiedy to nowi właściciele gruntu postanowią na niej zarobić np. wydzierżawiając ją osobom trzecim, sprzedając na cele nie związane z ogrodnictwem działkowym czy też wprowadzając opłaty za korzystanie z infrastruktury przez użytkowników działek. W pierwszej kolejności obejmie to domy działkowca, świetlice i budynki administracyjne. Jak pokazuje badanie, obiekty te są zlokalizowane w doskonałych miejscach i są zachowane w dobrym stanie technicznym.

Jedyną szansą na ocalenie infrastruktury ogrodowej przed komunalizacją i nacjonalizacją jest utrzymanie jej w rękach działkowców, działających w ramach swojej organizacji. Taką gwarancję daje wyłącznie obywatelski projekt ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych, który przekształca PZD w stowarzyszenie. Bowiem tylko dalsze istnienie PZD gwarantuje zachowanie dotychczasowych praw do gruntu i infrastruktury ogrodowej.

Tylko uchwalenie obywatelskiego projektu ustawy o ROD zabezpieczy dalsze istnienie ogrodów działkowych oraz zapewni ich rozwój.

 
KRAJOWA RADA

POLSKIEGO ZWIĄZKU DZIAŁKOWCÓW

Warszawa, dnia 27 czerwca 2013 r.